اطلاعات (عمومی) شهرستان فیروزه

1.   وجه تسمیه: نام این شهرستان قبل از سال 1391 تخت جلگه بود ه است ( به دلیل قرار گرفتن پایین جلگه ماروس ) که در سال 1391 به دنبال سفر ریاست محترم جمهوری به این شهرستان به دلیل قرار گرفتن قدیمی ترین و مرغوب ترین معدن فیروزه  جهان در این شهرستان با درخواست اهالی وموافقت هیئت محترم دولت به فیروزه تغییر نام یافت .

 

 موقعیت و محدوده جغرافیایی : این شهرستان از شمال ، شرق و جنوب به شهرستان نیشابور واز شمال غرب و غرب به شهرستان خوشاب واز قسمت جنوب غرب به شهرستان  سبزوار محدود می گردد .

موقعیت	مساحت به کیلومتر مربع	درصد از مساحت استان	تعدادبخش	تعداد دهستان	نام مرکز شهرستان	ارتفاع از سطح دریا	آبادیهای دارای سکنه	تعداد شهر
قسمت شمال استان خراسان رضوی	1668	1.3	2	4	فیروزه	1170	87	2

موقعیت طبیعی و آب و هوایی :

نوع آب و هوا	متوسط درجه حرارت	حداکثر مطلق دما	حداقل مطلق دما	متوسط بارندگی (میلیمتر )	تبخیر و تعرق بلقوه	نوع پوشش گیاهی	توضیحات
معتدل کوهستانی و گرم و خشک	14	40	27-	240	1200	استپی	چشم انداز ارتفاعات بینالود از شمال و ادامه رشته کوه چغتای قسمتی  از غرب شهرستان را در بر می گیرد. وبقیه دشت می باشد

 

 

 اقتصاد شهرستان :

اقتصاد این شهرستان بر پایه کشاورزی و دامپروری استوار می باشد . و در صنعت جایگاه خاصی نیافته است .همچنین  قدیمی ترین و مرغوب ترین معدن فیروزه  جهان در این شهرستان واقع شده است . که تعداد 110 نفر اشتغال مستقیم و 120 نفر اشتغال غیر مستقیم ایجاد نموده است .

کشاورزی شهرستان قبلا معیشتی بوده ودر حال حاضر بایستی به سمت کشاورزی اقتصادی قدم بر داریم . و  استفاده ارزروشهای جدید کاشت و برداشت و صنایع جنبی کشاورزی پیگیری و ترویج می گردد .  به جهت ایجاد زمینه های اشتغال بیشتر با عنایت به پتانسیل های بلقوه شهرستان بر روی صنعت ، گردشگری و  خدمات نیز باید برنامه ریزی لازم صورت پذیرد .

این پتانسیل ها عبارتند از وجود شبکه ریلی ، نزدیکی به شهر تاریخی نیشابور و شهر مذهبی مشهد . وجود اماکن تاریخی ، زمینه ایجاد مراکز آموزش عالی با توجه به نزدیکی به مشهد و نیشابور و قرار گرفتن در کریدور شمال – شمال غرب ، جهت ارتباط با استانهای خراسان شمالی ، استان گلستان و ... همچنین در مسیر شهرستانهای ، خوشاب ،جوین و جغتای به مشهد.

موقعیت جغرافیایی

از شمال و شرق به بخش مرکزی شهرستان نیشابور

از جنوب به بخش میان جلگه شهرستان نیشابور

از غرب به بخش‌های مرکزی و مشکان شهرستان خوشاب و بخش مرکزی شهرستان سبزوار

عرض شمالی: 36 درجه 6 دقیقه تا 36 درجه 33 دقیقه

طول شرقی: 58 درجه 9 دقیقه تا 58 درجه  41دقیقه

 

 

مساحت

مساحت شهرستان 1608 کیلومترمربع است.

 

زیر ساخت‌های حمل‌ونقل(زمینی، ریلی، هوایی)

قسمتی از راه آهن تهران به مشهد و وجود دو ایستگاه کوچک در شهرستان که یک ایستگاه در حال تجهیز می‌باشد به طول 45 کیلومتر

قسمتی از محور اصلی نیشابور به سبزوار 12 کیلومتر

جاده  فیروزه به قوچان در مسیر شهرستان به طول 22 کیلومتر

 جاده قدیم نیشابور به سبزوار که فیروزه را به خوشاب متصل می‌نماید به طول 50 کیلومتر

جاده فیروزه به حسن آباد سالار تا بعد از رهن کاریز درحوزه شهرستان 24 کیلومتر

جاده سه راهی بار تا قالیباف علیا 5.3

 

 

تقسیمات شهرستان

دارای 2بخش-2شهر-4 دهستان است.

 

 

جمعیت

کل جمعیت 42739 که تعداد 35536 نفر در روستا ساکن می باشند و 7203 نفر در شهر سکونت دارند

 

جاذبه های گردشگری

معدن  فیروزه (قدیمی‌ترین و مرغوب‌ترین فیروزه جهان ) – معدن نمک - کاروانسرای روستای شوریاب- برج وباروی قلعه سرده- یخدان بحرود- عمارت و باغ نشاط(سالار)تقی آباد- دره انجیرزو روستای سلیمانی – طبیعت سد بار

 

 

 

این شهرستان داری 25 اثر تاریخی است که 18 اثر ثبت ملی شده‌اند که  مهم‌ترین این عبارتند از  :

ردیف	نام اثر	آدرس
1	کاروانسرای منحصر به فرد شوریاب	روستای شوریاب
2	عمارت و مجموعه تاریخی باغ نشاط (سالار )	روستای تقی آباد
3	چشمه معدنی و آب گرم	روستای گرماب
4	منزل استاد کمال‌الملک	روستای حسین آباد کمال
5	آب انبار و قلعه نیر الدوله همت آباد	روستای همت آباد
6	حمام و برج و باروی قدیمی	روستای سرده
7	تپه های تاریخی یوسف آباد	روستای یوسف آباد
8	قلعه قدیمی توزندجان	روستای توزندجان
9	امام زاده حسن	محله دهنوخلج فیروزه
10	یخدان بحرود	روستای بحرود

 

 

 نقش یا کارکرد شهرستان(با توجه به اسناد بالا دستی )

معدن فیروزه

معدن نمک و کائولن و گچ

بزرگترین سیلوی گندم متصل به ریل منطقه

تولید و تأمین قسمتی از نیاز استان به محصولات کشاورزی و دامی

تولیدات دیمی هندوانه و گندم

فعالیت اصلی مردم کشاورزی- معدنی است.

 

 پروژه های  مهم اجراشده در سطح استان/ملی/خاورمیانه(منطقه)/بین‌المللی

احداث سیلوی 77 هزار تنی گندم متصل به راه آهن در شهرستان

 

 

 

رویدادهای مهم (مناسبت‌های خاص،تقویمی و..)
ردیف	عنوان	توضیحات
1	20 فروردین هر سال کشتی با چوخه گرماب	مسابقات کشوری کشتی سنتی با چوخه در روستای گرماب بزرگ
2	موضوع رویداد	تجمع کشتی گیران و تماشاگران در بزرگترین گود کشتی با چوخه استان
3		حدود جمعیت هر ساله حدود 30 هزار نفر می‌باشد. حدود 150 چوخه کار از کلیه  استان کشور حضور دارند .

 

 

 

 

رویدادهای مهم (مناسبت های خاص،تقویمی و..)
ردیف	عنوان	توضیحات
1	28صفر تعزیه خوانی روستای کفکی	کفکی کانون اول عزاداری ۲۸ صفر در روستاهای شرق کشور
2	موضوع رویداد	شهادت امان حسن مجتبی یکی از باشکوه‌ترین برنامه های عزاداری  28 صفر در استان خراسان رضوی و شرق کشور در روستای کفکی از توابع بخش مرکزی شهرستان فیروزه   جمعیتی حدود ۲۵ هزار نفر در قالب هیئت‌های عزاداری و علاقمندان به مراسم تعزیه خوانی امام حسن مجتبی(ع) مشارکت دارند
3		تعداد 17 هیات عزادار از روستا های بخش مرکزی و بخش طاغنکوه شهرستان فیروزه و تعدادی از روستاهای بخش میان جلگه نیشابور شرکت دارند. برای مراسم امسال حدود یکصد گوسفند نذری و یک رأس گاو به هیئت مذهبی هدیه شده است که بیش از نیمی از آن‌ها از روستای کفکی و بقیه از سایر روستاها و توسط خیرین اهدا شده است.   از صبح روز ۲۸ صفر و قبل از ورود هیئت های مذهبی سفره کریمانه امام حسن مجتبی(ع) پهن می‌شود و تا ظهر   از عزاداران با حلیم محلی نیشابوری ، پذیرایی می‌شود.   از نکات قابل توجه مراسم امسال حضور جمعیت کثیر مشتاقان اهل بیت علیهم الاسلام در هوای ۱۱ درجه زیر صفر در ساعت ۸ صبح بود.همچنین برای اولین بار رکورد پخت حلیم در کفکی با حدود ۱۰ تن وزن شکسته شد.

 

 

 

 

 

 

 

رویدادهای مهم (مناسبت‌های خاص،تقویمی و..)
ردیف	عنوان	توضیحات
1	در روز12محرم در روستای همت آباد زمانی	بزرگترین اجتماع عزاداری در شهرستان فیروزه
2	موضوع رویداد	به مناسبت سومین روز شهادت  امام حسین (ع) و نعش برداری شهدای کربلا مراسم با شکوهی در روستاهای همت آباد زمانی برگزار می‌گردد.
3	مراسم نعش برداری همراه با شبیه خوانی	هیآت عزاداری  حسینی از 25 روستا با جمعیتی بالغ بر 20 هزار نفر ، از بخش مرکزی  و طاغنکوه شهرستان فیروزه و بخش میان جلگه شهرستان نیشابور ، برای برگزاری مراسم عزاداری  و مشاهده تعزیه خوانی در روستای همت آباد حضور می‌یابند . صبح روز 12 محرم  اهالی صبحانه خود را خورده و هیئت آماده استقبال دیگر هیآت می‌شود. هیئت در ورودی روستا مستقر شده و به زنجیر زدن ادامه می‌دهند تا میهمانان از راه برسند. در انتهای مراسم که حدود ساعت 2 عصر می‌باشد ، مراسم نعش برداری توسط هیات روستای همت آباد زمانی که از مسجد جامع راه افتاده با شکوه هر چه تمام‌تر انجام می‌شود .این هیئت وارد گود شبیه خوانی شده و پس از نعش برداری به سمت مسجد جامع حرکت می‌کند و مراسم به پایان می‌رسد. اهالی در منازل و با نذورات خود میهمان و عزاداران را پذیرایی  می نمایند .

 

 

 

 

 

رویدادهای مهم (مناسبت‌های خاص،تقویمی و..)
ردیف	عنوان	توضیحات
1	آخر صفر بزقوچان	شهادت امام رضا (ع)
2	شهادت امام رضا(ع) در بزقوچان اجرای مراسم شبیه خوانی و تعزیه است که در گود شبیه خوانی روستا اجرا می‌گردد و علاقمندان بسیار زیادی دارد.	هیئت های مذهبی پس از ورود در ابتدای خیابان اصلی روستا مورد استقبال هیئت روستای بزقوچان قرار گرفته و پس از اجرای مراسم سنتی سلام علم ها، به سمت داخل روستا و مسجد جامع ادامه مسیر می‌دهند و پس از پذیرایی به سمت گود شبیه خوانی حرکت می‌کنند. علم خبری بیش از 20 هیئت مذهبی و عزادار از روستاهای بخش مرکزی و بخش طاغنکوه شهرستان فیروزه همراه با هیئت هایی از شهر فیروزه و شهر همت آباد  با جمعیتی بالغ بر 15 هزار نفر شرکت دارند
3

 

 

 

 

 

رویدادهای مهم (مناسبت های خاص،تقویمی و..)
ردیف	عنوان	توضیحات
1	27 مرداد  هر سال روز کمال الملک	پیشنهادی شهرستان به شورای فرهنگ عمومی
2	موضوع رویداد	درگذشت استاد کمال الملک در ملک شخصی ایشان در این شهرستان
3	منزل استاد کمال الملک	محل زندگی ایشان در منزل سالار معتمد (باغ نشاط )