تلفن اسکان در مدارس شهرستان فیروزه (تقی آبادی ) : 09151508232
2- عمارت و باغ نشاط (سالار) تقی آباد
این باغ در حدود سال ۱۳۲۶ ه.ق توسط آقابالاخان سالار معتمد( گنجی)از خوانین بزرگ خراسان و منطقه احداث شد. روی هم رفته، این مکان شامل عمارت شمالی، مرکزی، حصار، برج، بارو و... است. قدیمی ترین قسمت باغ عمارت شمالی آن است. طبقه ی همکف عمارت مرکزی در زمان مرحوم سالار معتمد بنا شده است.
باغ در گذشته پوشیده از درختان کاج، پسته و... بوده است. عمارت مرکزی باغ نشاط آراسته به آجرکاری های زیبایی است. روایت است استاد کمال الملک هنرمند و نقّاش مشهور ایرانی در اواخر عمر خویش در این مکان ساکن بوده است.
باغ نشاط طی شماره 4492 در فهرست آثار ملی کشور ثبت گردیده وتحت حفاظت سازمان میراث فرهنگی و گردش گری قرار دارد و کار بازسازی آن از سال 1391 شروع شده است.
باغ نشاط فیروزه درشمار باغهای سنتی ایران و متعلق به اواخر دوران قاجار و اوایل پهلوی اول است و در فاصله سه کیلومتری شمال شهر فیروزه واقع شده است. این باغ درگذشته دارای درختان زیادی از نوع کاج و پسته بود که به علت کم آبی بیشتر این درختان خشک و یا قطع شده اند.آقا بالاخان سالار معتمد (گنجی) از خوانین بزرگ خراسان و منطقه حدود 130 سال پیش این باغ تاریخی را احداث کرده است.
باغ نشاط با 16 هکتار مساحت به شکل مستطیل و دارای دو عمارت مرکزی و شمالی،حصار،برج و بارو است که سر در ورودی ها و دور پنجره های عمارتهای آن با گچ بری ها و آجر کاری های زیبائی تزیین شده است.
از آنجا که استاد کمال الملک هنرمند و نقّاش مشهور ایرانی در مدت 12 سال اواخر عمر خود در این مکان رفت و آمد فراوانی داشته ،بر روی دیوارهای داخلی عمارت مرکزی باغ نشاط نقاشی هایی منسوب به این استاد مشاهده می شود. و از این رو بیشتر کتابهایی که به زندگی کمالالملک پرداختهاند به این باغ نیز اشاراتی داشته و همچنین بسیاری از شخصیتهای اجتماعی، سیاسی، ادبی و … دوران پهلوی اول بواسطه حضور”استاد کمال الملک” و “سالار معتمد گنجی”در این باغ تاریخی حضوریافته اند .
تصاویری قدیمی از حضور استاد بزرگ نقاشی ایران ، استاد کمال الملک
در باغ نشاط روستای تقی اباد از توابع بخش مرکزی شهرستان فیروزه
در روستای تاریخی تقی آباد که امروز باغ زیبای نشاط را در خود جای داده در منزل یکی از اهالی برجی قدیمی با حدود ۱۰۰ سال قدمت باقی مانده که در حال حاضر به عنوان محل تنور و پخت نان خانواده مورد استفاده قرار می گیرد. این برج قدیمی باقی مانده قلعه قدیمی تقی آباد سالار است.این برج حدود ۱۲ متر ارتفاع دارد.
نام اثر |
محل |
اهمیت ( قدمت، معماری و ...) |
منزل استاد کمال الملک |
حسین آباد کمال |
قدمت |
باغ نشاط |
روستای تقی آباد |
قدمت- معماری |
کارونسرای شوریاب |
روستای شوریاب |
قدمت- معماری |
آب انبار همت آباد |
روستای همت اباد |
قدمت- معماری |
حمام |
روستای سرده |
قدمت- معماری |
تپه های تاریخی |
روستای یوسف آباد |
قدمت |
قلعه نیرالدوله |
روستای همت آباد |
قدمت- معماری |
قلعه کهنه |
روستای توزندجان |
قدمت- معماری |
ردیف |
نام |
محل جغرافیایی |
دستگاه متولی |
1 |
امامزاده ابوالقاسم «ع» |
گرماب |
اوقاف و امور خیریه |
2 |
امامزاده حسن |
دهنوخلج |
اوقاف و امور خیریه |
3 |
امامزاده حسین اصغر |
گرماب شاهزاده |
اوقاف و امور خیریه |
4 |
امامزاده سیدمومن |
دستجرد |
اوقاف و امور خیریه |
5 |
امامزاده محمدحسین ابن علی |
امان آباد |
اوقاف و امور خیریه |
6 |
امامزاده سلطان محمد |
معدن سفلی |
اوقاف و امور خیریه |
7 |
پیربابا |
دستجرد |
اوقاف و امور خیریه |
8 |
بابا حسن پرنده |
قلعه یزدان |
اوقاف و امور خیریه |
9 |
بابا حیدر |
فیض آباد |
اوقاف و امور خیریه |
کمال الملک در یک نگاه
• ۱۲۲۶: تولد کمال الملک در تهران
• ۱۲۲۶: سفر به کاشان در شش ماهگی
• ۱۲۳۴: سفر به تهران برای تحصیل
• ۱۲۳۵: ورود به مدرسه دارالفنون
• ۱۲۴۲: ورود به دربار به دستور ناصرالدین شاه
• ۱۲۵۵: گرفتن لقب نقاشباشی
۱۲۵۸*: گرفتن لقب نقاشباشی خاصه
• ۱۲۶۲: ازدواج با زهرا خانم
• ۱۲۶۳: به دنیا آمدن دخترش نصرت
• ۱۲۶۷: متهم شدن به دزدی، هنگام کشیدن تابلوی تالار آیینه
• ۱۲۶۹: گرفتن لقب کمالالملک از ناصرالدین شاه
• ۱۲۷۲: آغاز به آموختن زبان فرانسه
• ۱۲۷۳: سفر به اروپا و اقامت در ایتالیا
• ۱۲۷۴: ورود به پاریس ۱۲۷۶: دیدار با مظفرالدین شاه در فرانسه
• ۱۲۷۷: چاپ زندگینامه کمالالملک در روزنامه شرافت، شماره شصت
• ۱۲۷۷: بازگشت به ایران و گرفتن نشان درجه اول و حمایل سبز مخصوص دربار
• ۱۲۷۸: سفر به عراق، همزمان با سفر مظفرالدین شاه به خارج
• ۱۲۸۰: بازگشت به ایران و تمارض مصلحتی به سکته
• ۱۲۸۵: مرگ مظفرالدین شاه و خوب شدن سکته استاد!
• ۱۲۸۷: پیشنهاد تأسیس مدرسه صنایع مستظرفه به دولت
• ۱۲۹۶: درگذشت پسرش حسینعلی خان
• ۱۲۹۷: درگذشت همسرش
• ۱۲۹۸: درگذشت مادرش حدود
• ۱۳۰۰: نابینا شدن یک چشمش
• ۱۳۰۲ تا ۱۳۰۶: درگیری کمالالملک با وزرای معارف دولت وقت
• ۱۳۰۶: استعفا و آغاز بازنشستگی و اقامت در حسینآباد نیشابور
• ۱۳۱۹: درگذشت کمالالملک در نیشابور و مدفون شدن در کنار عطار نیشابوری
محمد غفاری معروف به کمال الملک
اگر چه سارق اصلی دستگیر و اعلام شد اما خاطره تلخ این حادثه برای همیشه در ضمیر نقاش بزرگ و پاکدامن باقی ماند.
پس از مرگ ناصر الدین شاه و در آغاز سلطنت مظفر الدین شاه کمال الملک با کسب اجازه از او برای ادامه تحصیلات در زمینه زبان فرانسه و مطالعه در امر نقاشی و همچنین دیدار از موزه ها راهی کشورهای اروپایی شد. او به مدت سه سال در ایتالیا وفرانسه و مدت کوتاهی هم در اتریش به سر برد، در این مدت از موزه های مهم شهر های رم، فلورانس و پاریس دیدن کرد و از روی شاهکارهای ( روبنس)،(تیسین) و بویژه (رامبراند) نزدیک به دوازده کپی ترسیم کرد. او در این سفر به دو هنرمند نابغه آن قاره یعنی (لئوناردو داوینچی) و ( وان راین رامبراند) ارادت ویژه پیدا کرد اما اگر مقرر می شد که یکی از آن دو را برگزینند، کفه هنرمند دوم سنگین تر بود.
ابراهیم حکیمی که در آن روزها در پاریس به تحصیل مشغول بود روزی در موزه (لوور) با نقاش باشی میهنش آشنا می شود و این برخورد تصادفی میان آنها دوستی و مهری به بار می آورد که ثمره اش بعدها به صورت حکم ریاست کمال الملک بر مدرسه معروف (صنایع مستظرفه) پدیدار می شود.
ورود کمال الملک در بازگشت از اروپا به تهران مصادف شد با انقلاب مشروطیت و او با انتشار مقالات و ترجمه هایی از آثار (ژان ژاک روسو) و سایر نویسندگان آزادی خواه فرانسه، دین خود را به نهضت جدید ادا نمود.
با شروع سلسله پهلوی کمال الملک به یکی از روستاهای نیشابور می رود ( یا تبعید می شود) اما خود در جایی می نویسد: ( من گوشه ای از بیابان را اختیار کرده و به دو فنجان شیر قناعت کرده ام که بقیه عمر را بکوشم تا گذشته را فراموش کنم.
افراد بسیاری رنج راه را بر خود هموار می ساختند تا به دیدن این استاد بزرگ به روستای حسین آباد نیشابور بروند. محمدحسین شهریار شاعر بلند آوازه معاصر که با یارانش مدتی را میهمان کمال الملک بوده اند، از مهر فراوان استاد سخن ها گفته است. بسیاری از بزرگان، اندیشمندان و پژوهشگران ایرانی و خارجی مانند خاورشناس اروپایی « هنری ماسه» (ایران شناس فرانسوی) همان راه خاکی حسین آباد نیشابور را با اشتیاق طی کرده اند. در بین دردها، رنج ها و صدمه هایی که در مدت زندگی طولانی کمال الملک بر او وارد آمد، هیچ یک به اندازه آسیب دیدن یکی از چشمه های او خاطرش را آزرده و خاطر یک ملت را مکدر نساخت. دردی همپای کر شدن نابغه بزرگ موسیقی (بتهون).
کمال الملک در سال ١٣١٩ خورشیدی بر اثر کهولت سن بیمار و بستری شد و سرانجام ساعت ٢ بعدازظهر روز یکشنبه ٢٧ مردادماه در سن ٩٥ سالگی چشم از جهان فرو بست. پیکر او را در نیشابور و مجاور مزار عطار نیشابوری به خاک سپردند.
نسخه اصل تعدادی از تابلوهای مشهور کمال الملک در کاخ گلستان در معرض نمایش قرار دارد
منبع :http://artk.farhang.gov.ir/fa/kamalalmolk
آرامگاه کمال الملک
سرانجام محمد غفاری (کمال الملک) در 27 مرداد سال 1319ه.ش ساعت 2 بعدظهر روز یکشنبه بر اثر کهولت سن بیمار شد و درسن نود وپنج سالگی در منزل محمد غفاری نوه ی دختری اش چشم از جهان فرو بست.او وصیت کرده بود که در باغ خودش واقع در حسین آباد دفن شود مدفنش محل استراحت دوستان ودوست دارانش باشد‚اما بنا به دلایلی وی را در نیشابور‚مجاور مزار شیخ فرید الدین عطار نیشابوری به خاک سپردند.http://namnak.com/193-
منبع: نون و آب
منبع :http://www.ataeyan.com/www/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9/
حوضخانه کاخ صاحبقرانیه
پرتره بن ژور (رئیس مدرسه مونیخ)
1. وجه تسمیه: نام این شهرستان قبل از سال 1391 تخت جلگه بود ه است ( به دلیل قرار گرفتن پایین جلگه ماروس ) که در سال 1391 به دنبال سفر ریاست محترم جمهوری به این شهرستان به دلیل قرار گرفتن قدیمی ترین و مرغوب ترین معدن فیروزه جهان در این شهرستان با درخواست اهالی وموافقت هیئت محترم دولت به فیروزه تغییر نام یافت .
موقعیت و محدوده جغرافیایی : این شهرستان از شمال ، شرق و جنوب به شهرستان نیشابور واز شمال غرب و غرب به شهرستان خوشاب واز قسمت جنوب غرب به شهرستان سبزوار محدود می گردد .
موقعیت |
مساحت به کیلومتر مربع |
درصد از مساحت استان |
تعدادبخش |
تعداد دهستان |
نام مرکز شهرستان |
ارتفاع از سطح دریا |
آبادیهای دارای سکنه |
تعداد شهر |
قسمت شمال استان خراسان رضوی |
1668 |
1.3 |
2 |
4 |
فیروزه |
1170 |
87 |
2 |
موقعیت طبیعی و آب و هوایی :
نوع آب و هوا |
متوسط درجه حرارت |
حداکثر مطلق دما |
حداقل مطلق دما |
متوسط بارندگی (میلیمتر ) |
تبخیر و تعرق بلقوه |
نوع پوشش گیاهی |
توضیحات |
معتدل کوهستانی و گرم و خشک |
14 |
40 |
27- |
240 |
1200 |
استپی |
چشم انداز ارتفاعات بینالود از شمال و ادامه رشته کوه چغتای قسمتی از غرب شهرستان را در بر می گیرد. وبقیه دشت می باشد |
اقتصاد این شهرستان بر پایه کشاورزی و دامپروری استوار می باشد . و در صنعت جایگاه خاصی نیافته است .همچنین قدیمی ترین و مرغوب ترین معدن فیروزه جهان در این شهرستان واقع شده است . که تعداد 110 نفر اشتغال مستقیم و 120 نفر اشتغال غیر مستقیم ایجاد نموده است .
کشاورزی شهرستان قبلا معیشتی بوده ودر حال حاضر بایستی به سمت کشاورزی اقتصادی قدم بر داریم . و استفاده ارزروشهای جدید کاشت و برداشت و صنایع جنبی کشاورزی پیگیری و ترویج می گردد . به جهت ایجاد زمینه های اشتغال بیشتر با عنایت به پتانسیل های بلقوه شهرستان بر روی صنعت ، گردشگری و خدمات نیز باید برنامه ریزی لازم صورت پذیرد .
این پتانسیل ها عبارتند از وجود شبکه ریلی ، نزدیکی به شهر تاریخی نیشابور و شهر مذهبی مشهد . وجود اماکن تاریخی ، زمینه ایجاد مراکز آموزش عالی با توجه به نزدیکی به مشهد و نیشابور و قرار گرفتن در کریدور شمال – شمال غرب ، جهت ارتباط با استانهای خراسان شمالی ، استان گلستان و ... همچنین در مسیر شهرستانهای ، خوشاب ،جوین و جغتای به مشهد.
موقعیت جغرافیایی
از شمال و شرق به بخش مرکزی شهرستان نیشابور از جنوب به بخش میان جلگه شهرستان نیشابور از غرب به بخشهای مرکزی و مشکان شهرستان خوشاب و بخش مرکزی شهرستان سبزوار عرض شمالی: 36 درجه 6 دقیقه تا 36 درجه 33 دقیقه طول شرقی: 58 درجه 9 دقیقه تا 58 درجه 41دقیقه
|
مساحت
مساحت شهرستان 1608 کیلومترمربع است. |
زیر ساختهای حملونقل(زمینی، ریلی، هوایی)
قسمتی از راه آهن تهران به مشهد و وجود دو ایستگاه کوچک در شهرستان که یک ایستگاه در حال تجهیز میباشد به طول 45 کیلومتر قسمتی از محور اصلی نیشابور به سبزوار 12 کیلومتر جاده فیروزه به قوچان در مسیر شهرستان به طول 22 کیلومتر جاده قدیم نیشابور به سبزوار که فیروزه را به خوشاب متصل مینماید به طول 50 کیلومتر جاده فیروزه به حسن آباد سالار تا بعد از رهن کاریز درحوزه شهرستان 24 کیلومتر جاده سه راهی بار تا قالیباف علیا 5.3
|
تقسیمات شهرستان
دارای 2بخش-2شهر-4 دهستان است. |
جمعیت
کل جمعیت 42739 که تعداد 35536 نفر در روستا ساکن می باشند و 7203 نفر در شهر سکونت دارند |
جاذبه های گردشگری
معدن فیروزه (قدیمیترین و مرغوبترین فیروزه جهان ) – معدن نمک - کاروانسرای روستای شوریاب- برج وباروی قلعه سرده- یخدان بحرود- عمارت و باغ نشاط(سالار)تقی آباد- دره انجیرزو روستای سلیمانی – طبیعت سد بار |
این شهرستان داری 25 اثر تاریخی است که 18 اثر ثبت ملی شدهاند که مهمترین این عبارتند از :
ردیف |
نام اثر |
آدرس |
1 |
کاروانسرای منحصر به فرد شوریاب |
روستای شوریاب |
2 |
عمارت و مجموعه تاریخی باغ نشاط (سالار ) |
روستای تقی آباد |
3 |
چشمه معدنی و آب گرم |
روستای گرماب |
4 |
منزل استاد کمالالملک |
روستای حسین آباد کمال |
5 |
آب انبار و قلعه نیر الدوله همت آباد |
روستای همت آباد |
6 |
حمام و برج و باروی قدیمی |
روستای سرده |
7 |
تپه های تاریخی یوسف آباد |
روستای یوسف آباد |
8 |
قلعه قدیمی توزندجان |
روستای توزندجان |
9 |
امام زاده حسن |
محله دهنوخلج فیروزه |
10 |
یخدان بحرود |
روستای بحرود |
نقش یا کارکرد شهرستان(با توجه به اسناد بالا دستی )
معدن فیروزه معدن نمک و کائولن و گچ بزرگترین سیلوی گندم متصل به ریل منطقه تولید و تأمین قسمتی از نیاز استان به محصولات کشاورزی و دامی تولیدات دیمی هندوانه و گندم فعالیت اصلی مردم کشاورزی- معدنی است. |
پروژه های مهم اجراشده در سطح استان/ملی/خاورمیانه(منطقه)/بینالمللی
احداث سیلوی 77 هزار تنی گندم متصل به راه آهن در شهرستان |
رویدادهای مهم (مناسبتهای خاص،تقویمی و..) |
||
ردیف |
عنوان |
توضیحات |
1 |
20 فروردین هر سال کشتی با چوخه گرماب |
مسابقات کشوری کشتی سنتی با چوخه در روستای گرماب بزرگ |
2 |
موضوع رویداد |
تجمع کشتی گیران و تماشاگران در بزرگترین گود کشتی با چوخه استان |
3 |
حدود جمعیت هر ساله حدود 30 هزار نفر میباشد. حدود 150 چوخه کار از کلیه استان کشور حضور دارند . |
رویدادهای مهم (مناسبت های خاص،تقویمی و..) |
||
ردیف |
عنوان |
توضیحات |
1 |
28صفر تعزیه خوانی روستای کفکی |
کفکی کانون اول عزاداری ۲۸ صفر در روستاهای شرق کشور |
2 |
موضوع رویداد
|
شهادت امان حسن مجتبی یکی از باشکوهترین برنامه های عزاداری 28 صفر در استان خراسان رضوی و شرق کشور در روستای کفکی از توابع بخش مرکزی شهرستان فیروزه
جمعیتی حدود ۲۵ هزار نفر در قالب هیئتهای عزاداری و علاقمندان به مراسم تعزیه خوانی امام حسن مجتبی(ع) مشارکت دارند |
3 |
تعداد 17 هیات عزادار از روستا های بخش مرکزی و بخش طاغنکوه شهرستان فیروزه و تعدادی از روستاهای بخش میان جلگه نیشابور شرکت دارند. برای مراسم امسال حدود یکصد گوسفند نذری و یک رأس گاو به هیئت مذهبی هدیه شده است که بیش از نیمی از آنها از روستای کفکی و بقیه از سایر روستاها و توسط خیرین اهدا شده است.
از صبح روز ۲۸ صفر و قبل از ورود هیئت های مذهبی سفره کریمانه امام حسن مجتبی(ع) پهن میشود و تا ظهر از عزاداران با حلیم محلی نیشابوری ، پذیرایی میشود.
از نکات قابل توجه مراسم امسال حضور جمعیت کثیر مشتاقان اهل بیت علیهم الاسلام در هوای ۱۱ درجه زیر صفر در ساعت ۸ صبح بود.همچنین برای اولین بار رکورد پخت حلیم در کفکی با حدود ۱۰ تن وزن شکسته شد. |
رویدادهای مهم (مناسبتهای خاص،تقویمی و..) |
||
ردیف |
عنوان |
توضیحات |
1 |
در روز12محرم در روستای همت آباد زمانی |
بزرگترین اجتماع عزاداری در شهرستان فیروزه |
2 |
موضوع رویداد
|
به مناسبت سومین روز شهادت امام حسین (ع) و نعش برداری شهدای کربلا مراسم با شکوهی در روستاهای همت آباد زمانی برگزار میگردد. |
3 |
مراسم نعش برداری همراه با شبیه خوانی
|
هیآت عزاداری حسینی از 25 روستا با جمعیتی بالغ بر 20 هزار نفر ، از بخش مرکزی و طاغنکوه شهرستان فیروزه و بخش میان جلگه شهرستان نیشابور ، برای برگزاری مراسم عزاداری و مشاهده تعزیه خوانی در روستای همت آباد حضور مییابند . صبح روز 12 محرم اهالی صبحانه خود را خورده و هیئت آماده استقبال دیگر هیآت میشود. هیئت در ورودی روستا مستقر شده و به زنجیر زدن ادامه میدهند تا میهمانان از راه برسند. در انتهای مراسم که حدود ساعت 2 عصر میباشد ، مراسم نعش برداری توسط هیات روستای همت آباد زمانی که از مسجد جامع راه افتاده با شکوه هر چه تمامتر انجام میشود .این هیئت وارد گود شبیه خوانی شده و پس از نعش برداری به سمت مسجد جامع حرکت میکند و مراسم به پایان میرسد. اهالی در منازل و با نذورات خود میهمان و عزاداران را پذیرایی می نمایند . |
رویدادهای مهم (مناسبتهای خاص،تقویمی و..) |
||
ردیف |
عنوان |
توضیحات |
1 |
آخر صفر بزقوچان |
شهادت امام رضا (ع) |
2 |
شهادت امام رضا(ع) در بزقوچان اجرای مراسم شبیه خوانی و تعزیه است که در گود شبیه خوانی روستا اجرا میگردد و علاقمندان بسیار زیادی دارد. |
هیئت های مذهبی پس از ورود در ابتدای خیابان اصلی روستا مورد استقبال هیئت روستای بزقوچان قرار گرفته و پس از اجرای مراسم سنتی سلام علم ها، به سمت داخل روستا و مسجد جامع ادامه مسیر میدهند و پس از پذیرایی به سمت گود شبیه خوانی حرکت میکنند. علم خبری بیش از 20 هیئت مذهبی و عزادار از روستاهای بخش مرکزی و بخش طاغنکوه شهرستان فیروزه همراه با هیئت هایی از شهر فیروزه و شهر همت آباد با جمعیتی بالغ بر 15 هزار نفر شرکت دارند
|
3 |
|
|
رویدادهای مهم (مناسبت های خاص،تقویمی و..) |
||
ردیف |
عنوان |
توضیحات |
1 |
27 مرداد هر سال روز کمال الملک |
پیشنهادی شهرستان به شورای فرهنگ عمومی |
2 |
موضوع رویداد |
درگذشت استاد کمال الملک در ملک شخصی ایشان در این شهرستان |
3 |
منزل استاد کمال الملک
|
محل زندگی ایشان در منزل سالار معتمد (باغ نشاط )
|
چرا شهرستان فیروزه؟
· مسیر های عبوراز این شهرستان به سایر مناطق کشور
· واقع شدن در مجاورت شهر تاریخی وتوریستی نیشابور و مسیر بارگاه ملکوتی امام رضا (ع)
· دسترسی آسان به مسیر جاده ترانزیتی و راه آهن
· قرار گرفتن قدیمیترین و مرغوبترین معدن فیروزه جهان در شهرستان
· وجود آثار باستانی منحصربهفرد باغ نشاط و کاروانسرای شوریاب و یخدان بحرودو..
· دومین سیلوی بزرگ گندم استان که به شبکه ریلی ارتباط دارد
روستای گرماب و میزبانی مسابقات کشتی چوخه
این روستا مدتی است که هر ساله در بیستم فروردین میزبان یک دوره مسابقه کشتی با چوخه در سطح استانهای سه گانه خراسان است و چند سالی است که به صورت سنت مهم روستا در آمده است.
برگزاری این مسابقات به خانواده ها و جوانان گرماب و روستا های اطراف و شهرستان حال و هوای خاصی بخشیده و در طول سال جوانان با برگزاری مسابقات محلی و خانگی و شرکت در مسابقات سایر شهرستان ها خود را برای این دوره مسابقات آماده می کنند و با حس خاص ناسونالیستی تلاش می کنند تا جوایز مسابقات در خود گرماب و در چنگال شیر مردان و پهلوانان روستا باقی بماند.
فرماندار شهرستان فیروزه در خصوص برگزاری مسابقات کشتی با چوخه گرماب از توابع بخش طاغنکوه گفت: با تمهیدات انجام گرفته توسط فرمانداری شهرستان و دستگاه های مجری مسابقات به ویژه تربیت بدنی و بخشداری شهرستان در ۲۰ فروردین ماه سال جاری مسابقات کشتی با چوخه با نام و گرامی داشت سالروز فناوری انرژی هسته ای در گود کشتی برگزار خواهد شد و به منظور برگزاری منظم و یا برنامه ریزی دقیق، جلسات متعددی با دستگاه های مربوطه گذاشته شده و ۴ کمیته با عناوین کمیته پشتیبانی و مالی- کمیته اطلاع رسانی و تبلیغات- کمیته اجرایی و کمیته داوران در این خصوص تشکیل شده که کلیه برنامه های برنامه ریزی شده را انجام خواهند داد.
مسابقات کشتی با چوخه روستای گرماب از مهم ترین رویدادهای ورزشی در استان خراسان رضوی است که هر ساله در ۲۰ فروردین ماه هر سال برگزار می شود که با توجه به اهمیت این دوره از مسابقات به نام سالروز گرامی داشت فناوری انرژی هسته ای نام گذاری شده است. وی گفت: در این دوره از مسابقات ۲۰۰ کشتی گیر و پهلوان در ۴ وزن از استان های خراسان رضوی، جنوبی و شمالی با یکدیگر به مسابقه خواهند پرداخت و بیش از ۲۰ تا ۲۵ هزار نفر از علاقه مندان و مشتاقان این ورزش از آن دیدن می کنند که بیشتر این علاقه مندان از روستای گرماب و روستاهای اطراف بخش طاغنکوه می باشند.
یکی از ویژگی های بارز و منحصر به فرد این دوره از مسابقات رعایت عدالت، نظم و مساوات است که در این خصوص برنامه ریزی های فراوانی صورت گرفته است و امیدواریم بتوانیم به بهترین نحو و بهتر از سال های قبل آن را انجام دهیم. وی اضافه کرد: تمام روند اجرایی و نظارتی این رویداد ورزشی کاملا مردمی و با همت و تلاش شورای اسلامی و دهیاری روستای گرماب برگزار شده است و مردم شهیدپرور و ولایت مدار این شهرستان انتظار دارند که مسئولان نگاه ویژه و خاصی به این رویداد که بزرگ ترین رویداد ورزشی استان است داشته باشند .
خراسان و شهرستان های نیشابور و فیروزه علاوه بر اینکه مهد علم و فرهنگ دوره هایی از تاریخ تمدن اسلامی و زادگاه دانشوران و مردان نامدار تاریخ ایران است، از دوره های بسیار کهن نیز به داشتن جواهری گران بها به نام فیروزه به شهرت جهانی رسیده است.
از تاریخ دقیق کشف فیروزه و نحوه استخراج آن در گذشته های دور و به ویژه تا پیش از زمامداری پادشاهان صفوی ، اطلاعات جامعی در دست نیست اما احتمال می رود که در اوج شهرت و آبادانی نیشابور و شهرستان فیروزه (که با نام تحت جلگه بخشی از توابع نیشابور محسوب می شده ) ، ساکنین این منطقه از وجود فیروزه و نحوه استخراج آن آگاهی داشته ند.
قدیمی ترین اسنادی که در مورد فیروزه خراسان در شهرستان های فیروزه و نیشابور سخن گفته اند ، کتاب هایی نظیر :
ـ کتاب « جهان نامه » تألیف محمد بن بکران ( خراسانی ) ، که در سال 605 هجری قمری به نام سلطان علاء الدوله ی خوارزمشاه تألیف شده .
ـ « عرایس الجواهر و نفایس الاطایب » ابوالقاسم عبدالله کای ( به سال 700 هـ .ق ) و « تنسوخ (ق) نامه ایلخانی » منتسب به خواجه نصیرالدین طوسی می باشد.
در طی دوره صفویه و پس از آن ، سیاحان خارجی و داخلی نظیر ژان باپتیست تاورنیه ( جواهر سازی مشهور فرانسوی به سال 1046 هـ .ق ) ، فریزر ( 1238 هـ ق ) ، آرثور کانالی ( 1246 هـ ق ) ، ژنرال فریه ( 1261 هـ ق ) ، کرزن ( 1309 هـ ق ) ، صنیع الدوله (1303 هـ .ق ) و ... از فیروزه و فیروزه تراشان نیشابور بسیار سخن گفته اند و برخی ( ژنرال فریه ) اشاره کرده اند که عده ای از فیروزه تراشان نیشابور از « بدخشان تاجیکستان » ، به این شهر آمده اند.
معادن فیروزه در 35 کیلومتری شمال غربی مرکز شهرستان(شهر فیروزه) ، در دامنه های جنوبی ارتفاعات بینالود و در 4 کیلومتری دو روستای معدن پایین و معدن بالا ، از دهستان فیروزه ، بخش مرکزی شهرستان فیروزه واقع شده است و تمامی فیروزه کاران این شهر نیز همه بومی هستند و هنرمندانی در نیشابور ، مشهد و اصفهان به این کار اشتغال دارند.
سنگ فیروزه معمولاً در کنار سنگ چخماق و به صورت رگه های بسیار باریک در لابه لای سنگ های آذرین ( آتشفشانی ) شکل می گیرد. این سنگ از عناصری چون مس ، آلومینیوم ، فسفات ، هیدرواکسید و آب تشکیل شده که بسته به نوع و درصد این ترکیبات و محل تشکیل آن ، دارای طیف وسیعی از رنگ آبی کمرنگ ، پررنگ ، سبز روشن و در مواردی تا سبز تیره می باشد. بهترین و گرانبهاترین نوع آن نیز با رنگ آبی سیر و عجمی نامیده می شود. وزن مخصوص فیروزه بین 62/2 تا 83/2 و سختی آن برابر شیشه یعنی 6 است.
انواع فیروزه با توجه به محیطی که فیروزه از آن به دست می آید ( جنس توده های معدن ) به دو نوع فیروزه سنگی و خاکی تقسیم بندی شده که نوع خاکی آن از مسیل ها و رسوبات به دست می آید و به دلیل عدم تغییر رنگ آن با گذشت زمان ، گران بهاتر و مرغوب تر می شود . نوع سنگی آن نیز از میان سنگ های آذرین استخراج می گردد.
از نظر کیفیت ( مرغوب بودن ) فیروزه ، انواع آن قبل از تراش شامل موارد ذیل می باشد :
1ـ فیروزه عجمی : گرد و درشت است و تقریباً خالص و بدون رگه می باشد ، رنگ آن آبی سیر و گران قیمت ترین نوع فیروزه است.
2ـ عجمی نیم رنگ : از نوع قبلی کم رنگ تر و دارای کمی ناخالصی است.
3ـ عربی : فیروزه تخت ، با لایه های نازک است با رنگ آبی سیر.
4ـ توفال : مانند عربی است ، دارای ناخالصی بوده و سنگ آن از میان رفته و فقط لایه ای از فیروزه با رنگ آبی سیر باقی مانده است.
5ـ توفال نیم رنگ : از نوع قبلی کمی روشن تر است.
6ـ توفال سفید : رنگ آبی خیلی روشن دارد ، احتمالاً نام دیگر آن شروام می باشد.
7ـ چغاله ( چاغوله ) : فیروزه ای درشت ، شبیه عجمی اما به رنگ آبی کم رنگ .
8 ـ شجری : دارای ناخالصی به شکل شاخ و برگ درخت و رگه دار است.
9ـ شکوفه : فیروزه ای است ریزتر از چغاله و فیروزه کمی دارد.
10ـ فیروزه چال یا نرم : این فیروزه کمی بزرگتر از عدس بوده که در سنگ های معدن دیده می شود.
11ـ فیروزه درشت : سنگ های نسبتاً بزرگی است که در آن رگه های باریک و پراکنده و نازک فیروزه دیده می شود و نازل ترین نوع آن است.
فیروزه در اثر چربی تغییر رنگ می دهد و در مقابل رطوبت یا خشکی به سبزی می گراید. اشکال مختلف آن را می توان بیضی ، قلبی ، انگشتری و برجسته نامید و برای مراقبت و حفظ اصالت فیروزه ، آن را در میان خاک اره یا ماسه مرطوب نگداری می کنند .
در گذشته فیروزه را با انفجار صخره ها یا به طریق سنتی با خیساندن سنگ ها استخراج می کردند ، به این ترتیب که قلوه سنگ های جدا شده از کوه را در حوضچه های پر از آب قرار می دادند و پس از این که قلوه سنگ ها کاملاً خیس و سست می شد ، آن ها را سایش داده ، فیروزه را جدا می کردند . اما امروزه با استفاده از یک چرخ برقی ، قطعات سنگ معدن را سایش داده و فیروزه را به سهولت ( با افت کم ) از آن جدا می سازند .
از فیروزه بیشتر به عنوان نگین و ترصیع در انگشتر ، گردن بند ، دست بند و ظروف نقره استفاده می کنند . در گذشته فیروزه مرغوب به مسکو در روسیه و ایتالیا ارسال می شد ولی در حال حاضر مراکز مهم فیروزه تراشی و فروش آن عبارتند از :
روستا های معدن بالا و پایین ، شهر فیروزه مرکز شهرستان فیروزه , مجموعه میراث فرهنگی ( کاروان سرای شاه عباسی ) و مجموعه تاریخی ـ تفریحی آرامگاه خیام در نیشابور و بازار های شهر مشهد
نگاه به فیروزه چشم را تقویت می کند و استفاده از سرمه آن و هم چنین گذاشتن آن بر روی چشم ها برای تقویت چشم و درمان بیماریهای چشمی مفید است. گذاشتن فیروزه بر روی چاکرای گلو برای درمان گلو درد، تقویت تارهای صوتی و درمان بیماری های ریوی و تنفسی موثر می نماید.
فیروزه قلب را تقویت می کند وسعه صدر می دهد. این سنگ، افسردگی های روحی و روانی و هم چنین ناراحتی های عصبی را درمان می کند و باعث آرامش می شود.
استفاده از انگشتر و یا گردن بندی از آن، برای دور کردن انرژی های منفی به ویژه چشم زخم و آثار آن بسیار مناسب است. این سنگ مانند ، عقیق، حرز بسیار مهمی در برابر حوادث و بلایا به شمار می رود و برای آسان شدن کارها و رونق در کسب و کار بسیار مفید می نماید.
عکس قدیمی مربوط به بیش از یکصد سال گذشته روستای معدن فیروزه
منزل استاد کمال الملک نقاش بزرگ ایرانی در روستای حسین آبادکمال در 3 کیلومتری جنوب شهر فیروزه
محمد غفاری معروف به” کمال الملک”بسال 1264 هجری قمری در شهر کاشان و در خانواده ای هنرمند به دنـیـا آمـد پدرش میرزا بزرگ فرزند میرزامحمد بوده و عمویش نقاش زبردستی بود که بعدها لقب”صنیع الملک”گرفت.استاد پـس از گذراندان تحصلات مقدماتی در کاشان ، به تهران رفت وبه مدرسه ی دارالفنون وارد شد و طولی نکشید که به لقب”نقاش باشی” ملقب گردید0 استاد در 22اردبهشت سال 1307 به نیشابور عزیمت نمود ودر ملک شخصی خویـــش در روسـتـای حسین آباد کمال که به گفته ی برادر زاده ی ایشان؛در حدود پنج سال قبل از ورود به نیشابور،آن را خریداری نموده بود.استاد کمال الملک در هنگام انتخاب روستای حسین آباد ؛این محل را از هر حیث واجد شرایط برای اقامت یافت وآن را خریداری نمود ،در آنجا عمارتی بنا نهاد که دارای شش اتاق به ابعاد تقریبی 4در5متر بوده ودر قسمت شمال عمارت به داخل حیاط منزل راه داشته است وکمی بالاتر در قسمت شمال حـیـا ط،چـنـد باب خانه به عنوان مطبخ خانه وانبار احداث شده است.
استاد کمال الملک از(22 اردبهشت ماه سال 1307 تا 27 مرداد ماه سال 1319)هجری شمسی در روستای حسین آباد زندگی کرد ودر (27مرداد ماه 1319)چشم از دنیا فروبست وپیکرش در جوار شاعر روشن ضمیر،شیخ فریدالدین عطار ،در نیشابور مدفون گردید.درزمان اقامت استاد شخصیتهای سیاسی و اجتماعی زیادی جهت دیدار وی به روستای حسین آباد کمال سفر می کردند که استاد شهریار از جمله مشهورترین آنهاست. .خانه استاد در فهرست آثار ملی به شماره 8958 ثبت گردیده است.شایان ذکر است تا کنون منزل استاد در دو مرحله از سوی اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان فیروزه در سال های 1390 و شهریور ماه 91 مرمت شده است.
مهمترین آثار تاریخی و دیدنی شهرستان فیروزه که جاذب گردشگرندعبارتند از :
1-کاروان سرای تاریخی و زیبای روستای شوریاب
در داخل روستای شوریاب در جنوبی ترین قسمت دهستان طاغنکوه جنوبی و 18 کیلومتری شهر همت آباد مرکز بخش طاغنکوه واقع شده است.
این کاروانسرای زیبا و بزرگ در دوره قاجاریه احداث شده و جزو کامل ترین کاروانسراهای این دوره محسوب می گردد.این بنا دارای یک پلان هشت و نیم هشت مستطیل شکل است و عناصر اصلی این بنا شامل چهار ایوان ، چهار اصطبل ، حیاط مرکزی و عناصر فرعی شامل شاه نشین طاقچه ها و طبقات بالا ، بخاری دیواری و ... است.ایوان ورودی امل مناره می باشد.
این کاروانسرا از جمله کاروانسراهای واقع شده در دشت با حیاط مرکزی است که به شیوه چهار ایوانی ساخته شده و ایوان های پیرامون حیاط دو طبقه اند و دارای شاه نشین است. کتیبه های سنگی حجاری شده زیبا روی سر در ورودی کاروانسرا قرار دارد که مربوط به دوره قاجاریه است.( متأسفانه تعدادی از کتیبه های سنگی در سال های اخیر به سرقت رفته است.) بقیه نیز به موزه شهر نیشابور منتقل گردیده است . این کاروانسرا در سال های اخیر به شدت رو به تخریب بوده و اخیرا در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
نمایی از سر در ورودی کاروانسرای شوریاب/ عکس از محمد تاجیک /1389